Diëtistenpraktijk Simoens

KWANTITEIT OF KWALITEIT?

Zonder twijfel is de epidemie van overgewicht deels te wijten aan het feit dat onze voeding te veel op haar kwantitatieve inhoud (calorieën) wordt afgerekend en te weinig op haar kwaliteit. De calorieëninhoud van een voedingsmiddel is uiteindelijk maar een weergave van de energetische waarde ervan. Maar omdat calorieën uit verschillende bronnen anders kunnen inwerken op de hersencentra die verzadiging, trek en honger bepalen, anders kunnen inwerken op het volheidsgevoel van de maag, op de stofwisseling, de verbranding en de vetopslag en op de darmflora, kunnen ze uiteindelijk wel een heel andere invloed hebben op eetgedrag en lichaamsgewicht.

VETTEN ZIJN NIET DE BOOSDOENERS!

Een val waarin wordt getrapt als men louter calorieën telt, is het feit dat men vetten met een calorische inhoud van 9kcal/gram als de grote boosdoeners gaat beschouwen en dus sterk gaat beperken, terwijl men vooral koolhydraten gaat kiezen die gemiddeld maar 4kcal/gram aanbrengen. Vetten zijn noodzakelijk, maar voor geraffineerde, industriële vetbereidingen met transvetzuren moeten we passen. Laat ons bij wijze van vingeroefening eens 500 kcal van geraffineerde suiker gaan vergelijken met 500 kcal van natuurlijke, vetrijke voedingsmiddelen zoals vette vis en noten.

SUIKER, LEGE CALORIEËN

Geraffineerde suiker is het eindproduct van een sterk raffinageproces, waarbij alle stofwisseling bevorderende nutriënten, alsook de verzadigde vezels uit de suikerbiet of het suikerriet werden gehaald om uiteindelijk pure sucrose op te leveren. Na inname worden deze lege calorieën in de cellen gepompt, waar ze weliswaar tot energie worden omgezet, maar waarbij de voedingsstoffen die nodig zijn voor de verbranding (magnesium, chroom, zink, B-vitamines,...) elders uit het lichaam moeten gehaald of geroofd worden, wat uiteindelijk de stofwisseling ondermijnt, vertraagt en dus eerder overgewicht kan in de hand werken.

SUIKER: MEER ETEN, MEER VETOPSLAG

Ook zeer belangrijk om weten is dat sucrose voor 50% uit glucose en voor 50% uit fructose bestaat. Omdat suiker al geen vezels aanvoert, leidt het al nauwelijks tot fysieke verzadiging in de maag. Bovendien geeft enkel glucose uit suiker een verzadigingsgevoel in de hersenen, fructose doet dat helemaal niet. Wat ook een grote rol speelt: suiker doet de bloedsuikerspiegel snel stijgen, niet zelden gevolgd door een dip, die ja alweer doet hongeren naar de volgende suikerbom. Die snelle suikerpiek prikkelt bovendien de pancreas om veel insuline af te scheiden. Nu is insuline niet alleen een bloedsuikerverlagend hormoon, ze bevordert ook de opslag van koolhydraten onder de vorm van .... VETTEN. Om alles nog erger te maken: fructose kan - in tegenstelling tot glucose - enkel door de lever verwerkt worden. Als die geen raad weet met een teveel aan fructose, dan wordt die gewoon omgezet tot ... vetten. Alles samen leidt geraffineerde suiker tot 2 à 5 maal meer vetopslag in vergelijking met dezelfde hoeveelheid calorieën uit de volwaardige voedingsbronnen!

NATUURLIJKE EIWIT/VET-COMBINATIES

Als we evenveel calorieën vette vis of noten met suiker vergelijken, dan pleiten de volgende factoren ervoor dat deze vetrijke voedingsmiddelen niet alleen minder snel tot overgewicht zullen leiden, maar gewoon ook veel gezonder zijn:

• Als eiwit/vet-combinaties geven ze zowel ter hoogte van de maag als ter hoogte van de hersenen tot een sterker verzadigingsgevoel met minder nood aan snacks en minder kans op overeten. Noten zijn bovendien heel rijk aan voedingsvezels.

• Ze voeren als ongeraffineerde voedingsmiddelen ook de begeleidende nutriënten aan, waarmee het organisme de eiwitten en vetten kan verwerken. Er worden dus geen vitamines en mineralen geroofd met vertragen van de stofwisseling. Verder is vette vis door jodium (via de schildklier) en omega-3-vetzuren (algemene werking) zelfs ideaal om de verbranding te bevorderen en zijn onder andere noten topbronnen van magnesium die de verbranding bevorderen. Heb wel notie dat slechts 30g noten per dag meer dan volstaat!

• Ze doen de bloedsuikerspiegel veel minder oplopen (de vetten worden hier vooral als energiebron aangewend), waardoor nadien geen suikerdip optreedt die je doet snakken naar voedsel en waardoor er geen insulinepiek optreedt, die de vetopslag bevordert.

Wist je trouwens dat een zeer grote studie (review) aantoont dat het eten van vet- en calorierijke noten sterk verzadigend werkt, minder andere voedsel doet eten, de vetverbranding bevordert en geassocieerd is met ....... gewichtsafname? Meer hierover volgt later.

BESLUIT

Het blind vertrouwen op de calorische inhoud van voedingsmiddelen en het onoordeelkundig vergelijken van voedingsmiddelen, louter op basis van hun calorische inhoud in de plaats van op hun kwaliteit en hun specifieke effecten op verzadiging en stofwisseling, kan niet alleen gewichtsbeheersing vermoeilijken, maar zelfs op termijn de gezondheid bedreigen.